Must Story

วันสองวันที่ผ่านมา คุณ SP (น่าจะมี & คั่นกลางนะ) ถ้าจำไม่ผิดก็อยู่ที่ กระบุรี ระนอง ถามผ่านเวบบอร์ดมาว่า ทำอย่างไรถึงจะใช้ SQL หารายงาน 505 โดยแยกเป็นกลุ่มอายุต่างๆ ได้อย่างไร ฮื่อไอ้เราก็ดันตอบไปว่าไม่ยาก (ความคิดตอนนั้นคิดว่าไม่ยาก) แต่เมื่อผ่านมาได้ประมาณ 2-3 ชั่วโมงก็รู้ว่ามันหินนะ คือต้องเล่นกับวันที่ ที่เป็น varchar อีกแล้วล่ะ แต่ก็ไม่เป็นไร เราก็ลองมาทำดู ก็พอเห็นแนวอยู่บ้าง ไหนๆก็ลองทำแล้วบันทึกไว้ซะหน่อย เตือนความจำไว้ก็ไม่เสียหายอะไร เลยมีเรื่องมาเล่าสู่กันอีกแล้ว หลังจากหมดมุขไปนาน ฮ่าๆๆๆๆ

โจทย์มีอย่างนี้ครับ ช่วงอายุที่คุณ SP ต้องการแบบนี้

คนไข้กลุ่ม 505 ช่วงอายุ
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
55-69
70-74
75-79
80-84
85+ 

สร้างตารางเก็บช่วงอายุขึ้นมาอีกตารางดีไหม จะได้ไม่ต้องมากำหนดใน SQL ให้มันยุ่งยาก เวลาแก้ไขกลุ่มอายุ ก็มาแก้ไขที่ตารางเลยทีเดียว ลองสร้างกันดู เอาสักสามฟิลด์คือ

1. กลุ่มอายุ


2. อายุเริ่มต้น


3. อายุสิ้นสุด

แต่ผมว่าเพิ่มเลขกำกับกลุ่มไว้เป็นฟิลด์แรกเหอะ เวลาจัดเรียงจะทำให้มันง่ายอีก SQL สำหรับสร้างตารางก็น่าจะประมาณนี้ ตั้งชื่อตารางว่า r_age_group

CREATE TABLE r_age_group
(
  age_code int4,
  age_description varchar,
  age_begin varchar,
  age_end varchar
)

ทีนี้เราก็มา INSERT ข้อมูลเข้าตารางกันสองฟิลด์แรกคงไม่ยากเท่าไร แต่สองฟิลด์หลังนี่ ฉุกใจนึกขึ้นได้ว่าจะเอาอายุ เป็นปี หรือเป็นอะไรดีอ่ะ เอาเป็นปีรู้สึกว่ามันจะหยาบไปหน่อย พอดีไปคุยกันกับน้องที่อยู่งานส่งเสริม เค้าก็แนะนำมาว่าทำไม ไม่คิดเป็นเดือนล่ะ จะได้ละเอียดขึ้น เพราะเวลาเค้าทำงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันเด็ก เค้าก็นับอายุกันเป็นเดือน ไม่มีใครนับเป็นปีกันหรอก ว่างั้น อือ ได้ได้ เรคคอร์ดแรกก็น่าจะเป็นแบบนี้

INSERT INTO r_age_group VALUES (1,'อายุ 0-4 ปี','0','48');

เหอะ เหอะ พอเรคคอร์ดที่สองสังเกตได้ว่า ทำไมต้องเป็น 5-9 ปี ด้วยอ่ะ แทนที่จะเป็น 4-9 ก็เรคคอร์ดแรกมันจบที่อายุ 48 เดือน มันก็ควรจะเริ่มต้นที่ 49 ซึ่งก็น่าจะอายุ 4 ปีอยู่ ก็กลับไปถามอีก เค้า (คนเดิม) ก็บอกมาว่า ที่คุณ SP ให้มาน่ะถูกแล้ว มากกว่า 48 เดือน ก็นับเป็น 5 ปีแล้ว เออ พึ่งรู้นะเนี่ย ขอคอนเฟิอร์มด้วยนะครับ จะได้กลับไปเฉ่งน้องคนนี้ ถ้าเกิดว่าข้อมูลที่ให้มาน่ะไม่ถูกต้อง เอาวะ ว่าแล้วก็นั่ง INSERT เข้าไปอีกประมาณนี้

INSERT INTO r_age_group VALUES (2, 'อายุ 5 ถึง 9 ปี', '49', '108');
INSERT INTO r_age_group VALUES (3, 'อายุ 10 ถึง 14 ปี', '109', '168');
INSERT INTO r_age_group VALUES (4, 'อายุ 15 ถึง 19 ปี', '169', '228');
INSERT INTO r_age_group VALUES (5, 'อายุ 20 ถึง 24 ปี', '229', '288');
INSERT INTO r_age_group VALUES (6, 'อายุ 25 ถึง 29 ปี', '289', '348');
INSERT INTO r_age_group VALUES (7, 'อายุ 30 ถึง 34 ปี', '349', '408');
INSERT INTO r_age_group VALUES (8, 'อายุ 35 ถึง 39 ปี', '409', '468');
INSERT INTO r_age_group VALUES (9, 'อายุ 40 ถึง 44 ปี', '469', '528');
INSERT INTO r_age_group VALUES (10, 'อายุ 45 ถึง 49 ปี', '529', '588');
INSERT INTO r_age_group VALUES (11, 'อายุ 50 ถึง 54 ปี', '589', '648');
INSERT INTO r_age_group VALUES (12, 'อายุ 55 ถึง 59 ปี', '649', '708');
INSERT INTO r_age_group VALUES (13, 'อายุ 60 ถึง 64 ปี', '709', '768');
INSERT INTO r_age_group VALUES (14, 'อายุ 65 ถึง 69 ปี', '769', '828');
INSERT INTO r_age_group VALUES (15, 'อายุ 70 ถึง 74 ปี', '829', '888');
INSERT INTO r_age_group VALUES (16, 'อายุ 75 ถึง 79 ปี', '889', '948');
INSERT INTO r_age_group VALUES (17, 'อายุ 80 ถึง 84 ปี', '949', '1008');
INSERT INTO r_age_group VALUES (18, 'อายุตั้งแต่ 85 ปีขึ้นไป', '1009', '10000');

เผื่ออายุให้ตั้งหมื่นเดือนนะ สำหรับเรคคอร์ดสุดท้าย อิ อิ

แล้วก็ยังมีอีกตารางนึงนะ ที่ต้องสร้างคือตารางที่เก็บกลุ่มของโรคสำหรับรายงาน 505 ผมทำไว้ให้แล้วลองไปตรวจสอบความถูกต้องอีกทีแล้วกัน นะ ทั้งสองตารางมีให้ดาวน์โหลดข้างล่าง ไม่ต้องทำตามหรอก ทำไว้ให้แล้ว ตั้งใจอ่านให้เข้าใจคอนเซ็ปต์ก็พอแว๊ว ทีนี้ก็มาเริ่มสร้าง SQL กันเลย คิดมาได้ขนาดนี้

SELECT
 r_age_group.age_description AS description
 ,COUNT(t_visit.t_visit_id) AS total
FROM
 t_visit
 ,t_patient
 ,t_diag_icd10
 ,disease_505_code
 ,r_age_group
WHERE
 t_visit.t_patient_id=t_patient.t_patient_id
 AND t_visit.t_visit_id=t_diag_icd10.diag_icd10_vn
 AND t_visit.f_visit_type_id='1'
 AND t_visit.f_visit_status_id='3'
 AND (t_diag_icd10.diag_icd10_number BETWEEN (disease_505_code.begin_code) and (disease_505_code.end_code))
 AND (SUBSTRING(t_visit.visit_financial_discharge_time,0,11) BETWEEN '2548-08-01' and '2548-08-05')
 AND ((to_date(substr(t_visit.visit_financial_discharge_time,0,11),'yyyy-mm-dd') - 
to_date(substr(t_patient.patient_birthday,0,11),'yyyy-mm-dd'))/30 BETWEEN (r_age_group.age_begin) and (r_age_group.age_end))
GROUP BY
 r_age_group.age_description
 ,r_age_group.age_code
ORDER BY
 r_age_group.age_code

มีอยู่สองบรรทัดที่อยากอธิบายเพิ่มเติม บรรทัดแรกคือ

1. AND (t_diag_icd10.diag_icd10_number BETWEEN (disease_505_code.begin_code) and (disease_505_code.end_code))
   หมายความว่า ให้เลือกเอา รหัส icd10 ที่อยู่ระหว่างค่าเริ่มต้น กับค่าสิ้นสุด ของแต่ละกลุ่มในตาราง disease_505_code เท่านั้นนะ นอกเหนือจากนี้ไม่ต้องทำการเลือกมา


2. แล้วบรรทัดต่อมาที่สำคัญคือ AND ((to_date(substr(t_visit.visit_financial_discharge_time,0,11),'yyyy-mm-dd') -
   to_date(substr(t_patient.patient_birthday,0,11),'yyyy-mm-dd'))/30 BETWEEN (r_age_group.age_begin) and (r_age_group.age_end))
   ขอแยกให้ดูชัดๆ t_visit.visit_financial_discharge_time คือเวลาที่จำหน่ายทางการเงิน มีค่าของฟิลด์เป็น varchar ในฟอรแมต แบบนี้ 2548-08-01,15:30:10 เราก็ตัดมาเฉพาะ ปี เดือน วัน โดยใช้ฟังก์ชัน SUBSTRING(t_visit.visit_financial_discharge_time,จากตำแหน่งที่ศูนย์,ความยาวของสตริงที่ต้องการตัด) --->substr(t_patient.patient_birthday,0,11) ก็ได้สตริงแบบนี้ --> 2548-08-01 ทีนี้เราก็มาทำให้เป็นวันที่ซะ โดยการใช้ฟังก์ชั่นมาตรฐานของ PostgreSQL คือ to_date(สตริง,'yyyy-mm-dd') ก็จะได้วันที่ที่จบการรับบริการเป็นตัวตั้ง เช่นเดียวกันกับวันเกิดของผู้ใช้บริการคือ t_patient.patient_birthday ก็ทำเหมือนกัน ทีนี้ก็เอาวันที่มารับบริการตั้ง ลบด้วย วันเกิดของผู้ใช้บริการ ก็ได้ผลต่างคืออายุ แล้ว
   
   แต่ผลต่างที่ได้เนี่ยยังเป็นวันอยู่ ถ้าหากว่าจะทำเป็นเดือน เราก็ต้องเอา 30 หรือ 31 ไปหารอีกต่อนึง ใช่ป่าว แต่ที่เห็นๆ มาเค้าใช้ 30 หารกัน ไม่ค่อยมีใครใช้ 31 อ่ะ ก็แปลกไปอย่าง ใครพอจะอธิบายเรื่องนี้ได้บ้างครับ ก็จะได้อายุออกมาเป็นเดือนตามที่เราต้องการ แล้วก็เอาอายุนี้ไปจัดกลุ่มตาม ค่า age_begin กับ age_end ในตาราง r_age_group นั้นแลลลลลล
   

ก็ลองเอา SQL ไปรันก็ได้ผลลัพท์ออกมาแบบนี้

description     total
อายุ 0 ถึง 4 ปี     27
อายุ 10 ถึง 14 ปี     2
อายุ 15 ถึง 19 ปี     1
อายุ 20 ถึง 24 ปี     3
อายุ 25 ถึง 29 ปี     8
อายุ 30 ถึง 34 ปี     2
อายุ 35 ถึง 39 ปี     2
อายุ 40 ถึง 44 ปี     2
อายุ 45 ถึง 49 ปี     3
อายุ 50 ถึง 54 ปี     1
อายุ 55 ถึง 59 ปี     3
อายุ 60 ถึง 64 ปี     3
อายุ 65 ถึง 69 ปี     5
อายุ 70 ถึง 74 ปี     1
อายุ 75 ถึง 79 ปี     3

หากว่ายังไม่สะใจ อยากจะแยกเพศ ก็เพิ่มอีกสองบรรทัดนี้เข้าไประหว่าง

SELECT
 r_age_group.age_description AS description
 ,SUM(CASE WHEN t_patient.f_sex_id='1' THEN 1 ELSE 0 END) AS male
 ,SUM(CASE WHEN t_patient.f_sex_id='2' THEN 1 ELSE 0 END) AS female
 ,COUNT(t_visit.t_visit_id) AS total

แล้วลองรัน SQL ที่เราแยกเพศดู

description          male          female          total
อายุ 0 ถึง 4 ปี          7          20          27
อายุ 10 ถึง 14 ปี          0          2          2
อายุ 15 ถึง 19 ปี          1          0          1
อายุ 20 ถึง 24 ปี          1          2          3
อายุ 25 ถึง 29 ปี          0          8          8
อายุ 30 ถึง 34 ปี          2          0          2
อายุ 35 ถึง 39 ปี          0          2          2
อายุ 40 ถึง 44 ปี          1          1          2
อายุ 45 ถึง 49 ปี          3          0          3
อายุ 50 ถึง 54 ปี          1          0          1
อายุ 55 ถึง 59 ปี          2          1          3
อายุ 60 ถึง 64 ปี          3          0          3
อายุ 65 ถึง 69 ปี          1          4          5
อายุ 70 ถึง 74 ปี          0          1          1
อายุ 75 ถึง 79 ปี          3          0          3

แต่ผลลัพท์ที่ได้นี้ ยังไม่ค่อยสวยงามนักเนื่องจากว่าบางช่วงอายุ ที่ไม่มีผู้ใช้บริการก็ไม่แสดงออกมา คงแสดงออกมาเพียงกลุ่มอายุที่มีผู้ใช้บริการเท่านั้น ถ้าหากว่าอยากจะให้แสดงออกมาหมด ก็ต้องใช้น้องจอย (JOIN) ช่วย ลองกลับไปอ่าน เรื่องเดิมๆ แล้วจะเห็นว่า วิธีการ JOIN ทำอย่างไร

เกือบลืมไป ว่าไม่ได้เอาไฟล์ให้ดาวน์โหลดกันเยย

1. SQL สำหรับสร้างตาราง r_age_group


2. SQL สำหรับสร้างตาราง disease_505_code

แหล่งความรู้และอ้างอิง

• John C. Worsley and Joshua D. Drake, Practical PostgreSQL
  
  O'Reilly & Associates, Inc., CA ,USA
  

เผอิญไม่ค่อยได้เขียน sql เท่าไร สงสัยถามนิดครับ ว่าทำไม age_begin กับ age_end ถึงไม่ใช้ int  


อืม จริงๆแล้วก็น่าจะเป็น int เหมือนที่คุณ mk สงสัยนั่นแหล่ะครับ คงจะติดกับการใช้ฐานข้อมูลของ Hospital OS มา เห็นทีต้องอัพเดทซะแล้วล่ะ ขอบคุณมากครับสำหรับคำแนะนำ  


แสดงความคิดเห็น